جرایم رایانه ای فهرست مصادیق محتوای مجرمانه

مقدمه و توضیح نگارنده:

* رعایت فهرست مصادیق محتوای مجرمانه برای ارائه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی و کلیه کاربران در فضای مجازی ( اینترنت، فضای سایبر و شبکه های اجتماعی) ضروری بوده در صورت تخلف و تخطی از آن، مستوجب مسئولیت کیفری و در پاره ای موارد، مسئولیت مدنی (محکومیت به پرداخت ضرر و زیان و جبران خسارت) خواهد بود. دبیرخانه کارگروه مصادیق محتوای مجرمانهt بعد از بررسی گزارشهای دریافتی، نسبت به مجرمانه بودن یا نبودن عمل ارتکابی تصمیم گیری خواهد کرد و مراتب توسط دبیرخانه به مراجع قضایی (دادسرای جرایم رایانه ای و…) به منظور تعقیب کیفری و رسیدگی قضایی متهم اطلاع داده خواهد شد.

به جز نهادهای ذیربط، که رصد فضای مجازی را عهده دار هستند، ارائه دهندگان خدمات دسترسی (Internet service provider یا  به اختصار: ISP) و ارائه دهندگان خدمات میزبانیHosting service provider)  یا به اختصار: HSP) نیز مکلفند چنانچه با یکی از مصادیق محتوای مجرمانه که در فهرست ذیل عنوان گردیده است مواجه شدند مراتب را بلافاصله به دبیرخانه مصادیق محتوای مجرمانه (مستقر در دادستانی کل کشور)از طریق وب سایت مربوطه اعلام نمایند.

کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه پس از اینکه محتوای سایت را مجرمانه تشخیص دهد می تواند دو دستور خطاب به دو مرجع مختلف صادر کند:

۱- دستور پالایش فیلتر کردن یک تارنما (وبسایت) که مخاطب این دستور، ارائه دهندگان خدمات دسترسی هستند.

۲- دستور مسدود کردن محتوای یک تارنما (وبسایت) که مخاطب این دستور، ارائه دهنده خدمات میزبانی تارنمای مورد نظر است. {نکته: یکی از مواردی که دستور مسدود کردن صادر میشود در خصوص سایت های شرط بندی و قمار است.}

توجه: مسدود کردن یک وب سایت زمانی امکان پذیر است که ارائه دهنده خدمات میزبانی آن در داخل کشور باشد. اگر ارائه دهنده خدمات میزبانی یک وب سایت در خارج از کشور باشد الزامی به اجرای دستورات مقامات داخلی ندارد، مگر اینکه یک قرارداد بین المللی معاضدت قضایی در این خصوص بین دو کشور وجود داشته باشد.

فهرست مصادیق محتوای مجرمانه ممکن است از جانب کارگروه مورد ویرایش قرار گیرد و هر از گاهی به موارد آن اضافه یا از آن کاسته شود؛ در هر صورت به نحو مقتضی اطلاع رسانی صورت خواهد گرفت.

توجه: اگر به اشتباه یا به صورت اتفاقی وبلاگ یا وب سایتی فیلتر شود، زیان دیده می تواند شکایت خود را به کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اعلام کند تا در این مرجع قانونی رسیدگی صورت گیرد. *

جرایم رایانه ای فهرست مصادیق محتوای مجرمانه

الف) محتوای علیه عفت و اخلاق عمومی

۱- اشاعه فحشا و منکرات (بند ۲ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۲- تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا دعوت به فساد و فحشا و ارتکاب جرایم منافی عفت یا انحرافات جنسی (بند ب ماده ۷۴۳ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و ماده ۶۳۹ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۳- انتشار، توزیع و معامله محتوای خلاف عفت عمومی مبتذل و مستهجن (بند ۲ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۴- تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا تطمیع افراد به دستیابی به محتویات مستهجن و مبتذل (ماده ۷۴۳ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

استفاده ابزاری از افراد، اعم از زن و مرد در تصاویر و محتوا، تحقیر و توهین به جنس زن، تبلیغ تشریفات و تجملات نامشروع و غیرقانونی (بند ۱۰ ماده ۶ قانون مطبوعات)

ب) محتوای علیه مقدسات اسلامی

۱- محتوای الحادی { کفر آمیز} موازین اسلامی (بند ۱ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۲- اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن (بند ۷ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۳- اهانت به هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین یا حضرت صدیقه طاهره (ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۴- تبلیغ به نفع حزب گروه یا فرقه منحرف و مخالف اسلام (بند ۹ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۵- نقل مطالب از نشریات و رسانه ها و احزاب و گروه های داخلی و خارجی منحرف و مخالف اسلام به نحوی که تبلیغ از آنها باشد (بند ۹ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۶- اهانت به امام خمینی و تحریف آثار ایشان (ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۷- اهانت به مقام معظم رهبری و سایر مراجع مسلم تقلید (بند ۷ ماده ۶ قانون مطبوعات)

ج) محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی

۱- تشکیل جمعیت دسته گروه در فضای مجازی (سایبر) با هدف برهم زدن امنیت کشور (ماده ۴۹۸ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۲- هرگونه تهدید به بمب گذاری (ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۳- محتوایی که به اساس جمهوری اسلامی ایران لطمه وارد کند (بند یک ماده ۶ قانون مطبوعات)

۴- انتشار محتوا علیه اصول قانون اساسی (بند ۱۲ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۵- تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران (ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۶- اخلال در وحدت ملی و ایجاد اختلاف مابین اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل نژادی و قومی (بند ۴ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۷- تحریک یا اغوای مردم به جنگ و کشتار یکدیگر (ماده ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۸- تحریک نیروهای رزمنده یا اشخاصی که به نحوی از انحا در خدمت نیروهای مسلح هستند به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای وظایف نظامی (ماده ۵۰۴ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۹- تحریک و تشویق افراد، گروه‌ها به ارتکاب اعمالی علیه امنیت حیثیت و منافع جمهوری اسلامی ایران در داخل یا خارج از کشور (بند ۵ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۰- تبلیغ به نفع گروه ها و سازمان های مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران (ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۱۱- فاش نمودن و انتشار غیر مجاز اسناد و دستورها و مسائل محرمانه و سری دولتی و عمومی (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات و مواد ۲ و ۳ قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده ۷۳۱ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۱۲- فاش کردن و انتشار غیر مجاز اسرار نیروهای مسلح (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۳- فاش کردن و انتشار غیرمجاز نقشه و استحکامات نظامی (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۴- انتشار غیرمجاز مذاکرات غیر علنی مجلس شورای اسلامی (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۵- انتشار بدون مجوز مذاکرات محاکم غیر علنی دادگستری و تحقیقات مراجع قضایی (بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۶- انتشار محتوایی که از سوی شورای عالی امنیت ملی منع شده باشد.

جرایم رایانه ای فهرست مصادیق محتوای مجرمانه

د) محتوای علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی

۱ اهانت و هجو نسبت به مقامات نهادها و سازمان‌های حکومتی و عمومی (بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و مواد  ۶۰۹ و ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۲  افترا به مقامات نهادها و سازمانهای حکومتی و عمومی (بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۳ نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی علیه مقامات نهادها و سازمانهای حکومتی (بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۴ جعل پایگاه های اینترنتی بانک ها، سازمانها و نهادهای دولتی و عمومی (مواد ۷۳۴ و ۷۳۵ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

ه) محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه ای به کار میرود (محتوای مرتبط با جرایم رایانه ای)

۱- اتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معامله داده‌ها یا نرم افزارهایی که صرفاً برای ارتکاب جرایم رایانه ای به کار میرود.

۲- فروش، انتشار یا در دسترس قرار دادن غیر مجاز گذرواژه ها و داده هایی که امکان دسترسی غیر مجاز به داده ها با سامانه‌های رایانه ای یا مخابراتی دولتی یا عمومی را فراهم می کند (ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۳- انتشار یا در دسترس قرار دادن محتویات آموزش دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه ای، تحریف و اخلال در داده ها یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی (ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۴- آموزش و تسهیل سایر جرایم رایانه ای (ماده ۷۴۹ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۵- انتشار فیلتر شکن ها و آموزش روشهای عبور از سامانه‌های فیلترینگ (ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی)

۶- انجام هرگونه فعالیت تجاری و اقتصادی رایانه‌ای مجرمانه مانند شرکت های هرمی (قانون اخلال در نظام اقتصادی کشور و سایر قوانین مرتبط)

۷- ایجاد مراکز قمار در فضای مجازی مواد ۷۰۵، ۷۰۸ و ۷۱۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

و محتوای که تحریک ترغیب یا دعوت به ارتکاب جرم می کند (محتوای مرتبط با سایر جرایم)

۱- انتشار محتوای حاوی تحریک، ترغیب یا دعوت به اعمال خشونت آمیز و خودکشی (ماده ۷۴۳ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۲- تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر، مواد روانگردان و سیگار (ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب ۱۳۸۵)

۳- درج پیوند لینک تبلیغ تارنماهای فیلتر شده یا بازنشر محتوای مجرمانه نشریات توقیف شده و رسانه های وابسته به گروه ها و جریانات منحرف و غیرقانونی.

۴- تشویق تحریک و تسهیل ارتکاب جرایمی که دارای جنبه عمومی هستند از قبیل اخلال در نظم تخریب اموال عمومی، ارتشا، اختلاس، کلاهبرداری، قاچاق مواد مخدر قاچاق مشروبات الکلی و غیره (ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲)

۵- تبلیغ و ترویج اسراف و تبذیر (بند ۳ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۶- فروش، تبلیغ، توزیع و آموزش استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره (ماده ۱ قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب ۱۳۷۳)

محتوای مجرمانه مربوط به امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی { مالکیت فکری}

۱ انتشار و سرویس دهی بازی های رایانه ای دارای محتوای مجرمانه (مواد مرتبط در قانون مجازات اسلامی)

۲ معرفی آثار سمعی و بصری غیرمجاز به جای آثار مجاز (ماده یک قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز دارند) {نکته: رسیدگی به جرایم اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز دارند در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب اسلامی است.}

۳ عرضه تجاری آثار سمعی و بصری بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (ماده ۲ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز دارند)

۴ تشویق و ترغیب مردم به نقض حقوق مالکیت معنوی (ماده ۱ قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای و ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیکی)

ح) محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی

۱- انتشار هرگونه محتوا با هدف ترغیب و تشویق مردم به تحریم و یا کاهش مشارکت در انتخابات (بند ۳ و ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده ۴۶ آیین نامه اجرایی آن)

۲- انتشار هرگونه ادعای غیر واقع مبنی بر توقف انتخابات و یا دعوت به تجمع اعتراض آمیز اعتصاب تحصن و هر اقدامی که به نحوی موجب اخلال در امر انتخابات گردد (بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

۳- انتشار و تبلیغ علائم تحریم انتخابات گروه های ضد انقلاب و معاند (ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۴- انتشار هجو یا هجویه و یا هرگونه محتوای توهین آمیز در فضای مجازی علیه انتخابات (ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

۵- انتشار هرگونه مطلب خلاف واقع مبنی بر انصراف گروه‌های قانونی از انتخابات (ماده ۶۴ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

۶- استفاده از سایت ها و وبلاگ های رسمی نهادها و دستگاه‌های دولتی جهت بهره‌برداری در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی؛ توجه: تمامی شرکت ها موسسات شهرداری ها سازمانها و نهادهایی که قسمتی از دارایی آنها جز بودجه و اموال عمومی است مشمول این ماده می شوند (ماده ۵۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

۷- درج محتوای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی خارج از مدت زمان مقرر شده برای فعالیت انتخاباتی (ماده ۵۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده ۴۵ آیین نامه اجرایی آن)

۸- انتشار هرگونه محتوا در جهت تحریک، ترغیب، تطمیع و یا تهدید افراد به خرید و فروش آرا، رای دادن با شناسنامه جعلی و شناسنامه دیگری، جعل اوراق تعرفه، رأی دادن بیش از یک بار و سایر روش های تقلب در رای گیری و شمارش آرا (ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی)

۹- انتشار هرگونه محتوا جهت ایجاد رعب و وحشت برای رای دهندگان یا اعضای شعب (بند ۱۶ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

۱۰- استفاده ابزاری از تصاویر زنان برای تبلیغات انتخاباتی و یا عدم رعایت شئونات اسلامی در انتشار تصاویر مربوط به زنانی که نامزد انتخاباتی می‌باشند (بند ۱۰ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۱- انتشار هرگونه محتوا در جهت توهین، افترا و نشر اکاذیب با هدف تخریب نظام قوای سه گانه سازمان های حکومتی و نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات به منظور بهره برداری انتخاباتی ( مواد ۵۰۰، ۶۹۸، ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۱۲- انتشار هرگونه محتوا و مکاتبات دارای طبقه بندی (محرمانه و سری) مرتبط با انتخابات (ماده ۳ قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده ۷۳۱ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۳- انتشار اخبار کذب از نتایج بررسی صلاحیت ها، شمارش آرا، ادعاهای بی‌اساس پیرامون تقلب در انتخابات یا مخدوش بودن انتخابات بدون دلیل و مدرک (مواد ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۸ ماده ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

ط محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری

۱- انتشار هرگونه محتوا به منظور ترغیب و تشویق مردم به تحریم و یا کاهش مشارکت در انتخابات، تجمع اعتراض آمیز بدون مجوز، اعتصاب، تحصن، ادعای غیر واقع مبنی بر توقف انتخابات و یا هر اقدامی که به نحوی موجب اخلال در امر انتخابات ریاست‌جمهوری گردد. (بند ۷ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری و بند ۵ ماده ۶ و ۲۵ قانون مطبوعات)

۲- تشویش اذهان عمومی، سیاه نمایی و بیان مطالب خلاف واقع علیه کشور، ایجاد اختلافات مابین اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل قومی و نژادی، انتشار هرگونه نتایج نظر سازی و نظرسنجی کاذب در خصوص انتخابات و نامزدهای ریاست جمهوری (بند ۷ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری؛ مواد ۵۰۰ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی تعزیرات؛ بند ۴ ماده ۶ قانون مطبوعات- مصوبه شورای عالی امنیت ملی)

۳- انتشار و تبلیغ علائم تحریم انتخابات (ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۴- انتشار هجو یا هجویه و یا هرگونه محتوای توهین آمیز یا تخریب در فضای مجازی علیه انتخابات و نامزدهای ریاست جمهوری (ماده ۷۰۰ قانون مجازات اسلامی تعزیرات)

۵- انتشار هرگونه مطلب از سه روز قبل شروع اخذ رای تا پایان رای گیری علیه نامزدهای انتخاباتی و یا انتشار مطالبی خلاف واقع دال بر انصراف گروه یا نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری (مواد ۷۴ و ۹۱ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۶- استفاده غیرمجاز از سایتها و وبلاگهای متعلق به دستگاه های دولتی و موسسات و نهادهایی که تمام یا بخشی از دارایی و بودجه آنها از اموال عمومی است به منظور تبلیغ له یا علیه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری (مواد ۶۲، ۶۸ و ۸۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۷- انتشار محتوای تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری در فضای مجازی خارج از مدت زمان مقرر برای فعالیت انتخاباتی (مواد ۶۶ و ۶۷ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۸- انتشار هرگونه محتوا در جهت تحریک ترغیب؛ تطمیع و یا تهدید افراد به خرید و فروش آرا، رای دادن با شناسنامه جعلی و شناسنامه دیگری، جعل اوراق تعرفه، رأی دادن بیش از یک بار و سایر روش های تقلب در رای گیری و شمارش آرا (ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری و ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲)

۹- انتشار هرگونه محتوا جهت ایجاد رعب و وحشت برای رای دهندگان یا اعضای شعب (بند ۱۶ ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری و آیین نامه اجرایی آن)

۱۰- استفاده ابزاری از تصاویر زنان برای تبلیغات انتخاباتی و یا عدم رعایت شئونات اسلامی در انتشار تصاویر مربوط به زنانی که نامزد انتخاباتی می‌باشند (بند ۱۰ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۱- انتشار هرگونه محتوا در جهت توهین افترا و نشر اکاذیب با هدف تخریب نظام قوای سه گانه سازمان های حکومتی و نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات ریاست جمهوری (مواد ۵۰۰، ۶۹۸، ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی تعزیرات و بند ۸ ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات)

۱۲- انتشار هرگونه محتوا و مکاتبات دارای طبقه بندی (محرمانه و سری) مرتبط با انتخاباتریاست جمهوری (تبصره ۴ ماده ۸۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری، ماده ۳ قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده ۷۳۱ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۶ ماده ۶ قانون مطبوعات)

۱۳- انتشار محتوای خلاف واقع در ارتباط با نتایج بررسی صلاحیت ها، شمارش آرا، نتایج انتخابات (مواد ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی؛ تعزیرات و بند ۷ ماده ۳۳ و ۸۰ و ۸۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۱۴- انتشار محتوا با هدف دخالت در امر انتخابات با سمت یا سند مجعول یا به هر نحو غیرقانونی در فضای مجازی (بند ۱۵ و ۱۷ ماده ۳۳ و ۸۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۱۵- انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی کارکنان ادارات، سازمانها و ارگانهای دولتی و نهادها با ذکر سمت خود، له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در فضای مجازی (مواد ۶۸ و ۸۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

۱۶- انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی مقامات اجرایی و نظارتی انتخابات له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در فضای مجازی (ماده ۷۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری)

 

وکیل سرا؛

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و دفتر وکالت و وکیل دادگستری

 وکیل کیفری، جزایی (وکیل جرایم رایانه ای، جرایم اینترنتی و سایبری)

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز