دادگاه خانواده در قانون حمایت خانواده

صلاحیت دادگاه خانواده در ۱۸ بند در ماده ۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۱۳۹۱مشخص شده است:

ماده ۴-  «رسیدگی به امور و دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده است:

۱- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن

۲-  نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح {به عبارت ساده تر، ازدواج دائم، ازدواج موقت (صیغه) وصدور اجازه در خصوص ازدواج)

۳-  شروط ضمن عقد نکاح

۴-ازدواج مجدد

۵- جهیزیه

۶- مهریه

۷- نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت

۸- تمکین و نشوز

۹- طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن

۱۰- حضانت و ملاقات طفل

۱۱-  نسب

۱۲- رشد، حجر و رفع آن

۱۳- ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان

۱۴- نفقه اقارب { نفقه زن، فرزند و افراد واجب النفقه}

۱۵- امور راجع به غایب مفقود الاثر

۱۶- سرپرستی کودکان بی سرپرست

۱۷- اهدای جنین

۱۸- تغییر جنسیت

تبصره-  به دعاوی اشخاص موضوع اصل دوازدهم و سیزدهم قانون اساسی حسب مورد طبق “قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم” مصوب ۳۱/۴/۱۳۱۲ و “قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی” مصوب ۳/۴/۱۳۷۲ مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیدگی می‌شود.

تصمیمات مراجع عالی اقلیت‌های دینی مذکور در امور حسبی و احوال شخصیه آنان از جمله نکاح و طلاق، معتبر و توسط محاکم قضایی بدون رعایت تشریفات، تنفیذ و اجرا میگردد.»

فصل هفتم قانون حمایت خانواده، مربوط است به مقررات کیفری در خصوص مسائل خانوادگی، مانند خودداری مرد از اقدام به ثبت ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح، استنکاف از پرداخت نفقه و غیره.

در خصوص اینکه آیا رسیدگی به مسائل کیفری خانوادگی در صلاحیت دادگاه خانواده است یا در صلاحیت دادگاههای عمومی جزایی، باید گفت با توجه به اینکه دادگاه خانواده فاقد تشکیلاتی مانند دادسرا است نمی‌توان پذیرفت که قانونگذار این دادگاهها را عهده دار رسیدگی به دعاوی کیفری هم نموده باشد. در عمل نیز رسیدگی به دعاوی کیفری خانواده، از قبیل نفقه کیفری، ضرب و شتم، ضرب و جرح، و … از طریق دادسرا و دادگاه کیفری می باشد.

وکیل سرا؛

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

وکیل خانواده، دعاوی حقوقی و کیفری

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز