مسائل حجاب و گشت ارشاد در قانون

مسائل حجاب و گشت ارشاد در قانون

بی حجابی جرم است و نه بدحجابی

حداکثر مجازاتی که در قانون برای “بی حجابی” مقرر شده جزای نقدی است. با توجه به اینکه بی حجابی در زمره جرایم درجه ۸ محسوب می شود و به موجب ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری، که جرایم درجه هفت و هشت را مستقیما در صلاحیت دادگاه کیفری دو دانسته است لذا پرونده این موضوع، یعنی بی حجابی، به طور مستقیم، در دادگاه مطرح و رسیدگی می شود و همانطور که گفته شد، در صورت اثبات و احراز آن، دادگاه حتا در شدیدترین حالت، حکم به جزای نقدی خواهد داد. مضافا اینکه چیزی تحت عنوان “بدحجابی” در قانون نیامده و عنوان کیفری ندارد.

احضار شخص هم به وسیله اخطار کتبی به عمل می آید؛ در حال حاضر، برای کسانی که سامانه ثنا ثبت نام کرده باشند، ابلاغ از طریق سامانه ثنا انجام می شود. مهلتی که شخص (متهم) می بایست در دادگاه حاضر شود ظرف پنج روز است.

وکیل پایه یک دادگستری مصطفی محمدی، دادسرای ناحیه ۳۸ تهران برای مشاوره تماس حاصل نمایید. تلفن با وکیل: ۰۹۱۲۱۵۸۲۰۹۳

جریحه دار نمودن عفت عمومی- ماده قانونی جرم بودن بی حجابی

ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: «هر کس در انظار و اماکن عمومی و معابر، تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی باشد ولی عفت عمومی را جریحه دار نماید فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

تبصره- زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از دو تا ده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»

جرم بی حجابی نه حبس دارد نه شلاق، نه بازداشت و نه برخورد قهری

مجازات بی حجابی در مقایسه با جرم مقرر در صدر ماده، خفیف تر می باشد و به جای حبس یا شلاق مقرر در صدر ماده، برای آن حبس یا جزای نقدی در نظر گرفته است. البته مجازات حبس مقرر در این ماده، با توجه به ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی، لزوما به مجازات جایگزین حبس تبدیل می شود.

ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی: «مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها سه ماه حبس است به جای حبس، به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند.»

در خصوص اینکه آیا پوشش نامناسب مردان یا استفاده از لباس هایی که مغایر شرع بوده یا موجب فساد می گردد نیز جرم محسوب می شود یا خیر، باید گفت که مطابق «قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباس هایی که استفاده از آنها در ملأ عام، خلاف شرع است و یا عفت عمومی را جریحه دار می کند» مصوب ۱۳۶۵ این عمل جرم محسوب می شود و همانطور که در ماده یک این قانون آمده است «کسانی که عالما لباس ها و نشانه هایی که علامت مشخصه گروه های ضد اسلام یا انقلاب است تولید کنند یا وارد کنند و یا بفروشند و یا در ملأ عام و انظار عمومی از آنها استفاده نمایند مجرم شناخته می شوند» همچنین به موجب ماده ۴ قانون مذکور«کسانی که در انظار عمومی وضع پوشیدن لباس و آرایش آنان خلاف شرع و یا موجب ترویج فساد و یا هتک عفت عمومی باشد، توقیف و خارج از نوبت در دادگاه صالح محاکمه و حسب مورد به یکی از مجازات های مذکور در ماده ۲ محکوم می گردند»

مجازات حبس مقرر در ماده فوق با توجه به ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی لزوما به مجازات جایگزین حبس تبدیل می شود.

گشت ارشاد؛ آموزش، مشاوره و توقیف شخص با کدام مجوز قانونی؟

در حال حاضر، فعالیت گشت ارشاد به موجب برنامه اجرایی نیروی انتظامی در اجرای “طرح ارتقای امنیت اجتماعی” صورت گرفته که در راستای مصوبات مرداد ماه و دی ماه سال ۱۳۸۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرا شده است.

به موجب مقرره ۱۲ از بند یکم اصول و مبانی و روشهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف که در بهمن ماه ۱۳۷۶ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است مواردی بیان شده از جمله در تبلیغ و ترویج عفاف و حجاب تصریح شده است که اقدامات اجرایی در این حوزه باید بیشتر مبتنی بر جنبه‌های مثبت بوده و شیوه و طرز بیانی دوستانه و مودبانه به کار گرفته شود و واکنش نسبت به عدم رعایت عفاف و بی حجابی باید تابع مقررات و محدود به حدود قانون باشد و از برخوردهای خشن و اهانت آمیز خودداری شود.

مطابق ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری  «بازداشت متهم نباید از حداقل مجازات حبس مقرر در قانون برای آن جرم تجاوز کند» بنابراین، با توجه به اینکه مجازات مقرر در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی برای بی حجابی، صرفا جزای نقدی است باید گفت بازداشت متهم حتی برای یک لحظه هم مجاز نیست. پلیس فقط می تواند وقوع جرم و مشخصات مجرم را به دادگاه گزارش کند.

وکیل سرا؛

مصطفی محمدی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز