وکیل دادگاه تجدیدنظر در پرونده های کیفری

مطابق ماده ۴۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ کلیه آراء دادگاه های کیفری قابل اعتراض است، مگر آراء صادره در مورد جرایم تعزیری درجه ۸ و جرایم مستلزم پرداخت دیه یا ارش، به میزان کمتر از یک دهم دیه کامل. آراء صادره از دادگاه انقلاب نیز همانند آراء صادره از سایر دادگاههای کیفری قابل تجدیدنظر خواهی است. (ماده ۳۲ قانون مبارزه با مواد مخدر به موجب ماده ۵۷۰ قانون آیین دادرسی کبفری ۱۳۹۲ نسخ صریح گردیده است)

*در خصوص تجدیدنظرخواهی پرونده های حقوقی رجوع شود به سایت وکیل سرا: تجدیدنظرخواهی در مراجع قضایی

آراء دادگاه اطفال و نوجوانان در تمامی موارد قابل اعتراض است (ماده ۴۴۵ قانون آیین دادرسی کیفری)  لذا هیچگونه رای قطعی از این دادگاه صادر نمی شود.

مرجع تجدید نظر خواهی کلیه آرای قابل اعتراض دادگاه های کیفری دو (به جز دادگاه نظامی) دادگاه تجدید نظر استان است. البته « آرای صادر شده در خصوص جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد و یا تعزیر درجه ۳ و بالاتر می باشد و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها نصف دیه کامل یا بیش از آن است و آرای صادره در خصوص جرایم سیاسی و مطبوعاتی، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور است.» (ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲)

در مواردی که رای دادگاه کیفری توأم با محکومیت به پرداخت دیه، ارش یا ضرر و زیان است، هرگاه یکی از جنبه های مزبور قابل تجدیدنظر یا فرجام باشد، جنبه های دیگر رأی نیز به تبع آن، حسب مورد، قابل تجدیدنظر یا فرجام است. (ماده ۴۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲)

*در خصوص دیه و ارش رجوع شود به سایت وکیل سرا: ارش چیست دیه چیست

در تمامی محکومیت های تعزیری در صورتی که دادستان از حکم صادره درخواست تجدیدنظر نکرده باشد، محکوم ‌علیه می‌تواند پیش از پایان مهلت تجدیدنظرخواهی با رجوع به دادگاه صادرکننده حکم، حق تجدیدنظرخواهی خود را اسقاط یا درخواست تجدید نظر را مسترد نماید و تقاضای تخفیف مجازات کند. در این صورت، دادگاه در وقت فوق العاده با حضور دادستان، به موضوع رسیدگی و تا  یک چهارم مجازات تعیین شده را کسر میکند. این حکم دادگاه قطعی است. (ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری) این ماده، با اندکی تفاوت، جایگزین ماده ۶ قانون اصلاح پاره ای ازقوانین دادگستری مصوب ۱۳۵۶ شده است.

*در خصوص تخفیف مجازات رجوع شود به سایت وکیل سرا: تخفیف مجازات؛ مطالب کاربردی از نگاه وکیل دادگستری

هرگاه از رای صادره درخواست تجدید نظر شود و از متهم تامین اخذ نشده باشد یا قرار تامین با جرم و ضرر و زیان مدعی خصوصی متناسب نباشد، دادگاه تجدید نظر استان در صورت اقتضاء، رأسا یا به درخواست دادستان شاکی یا مدعی خصوصی و یا متهم، تامین متناسب اخذ می کند و این تصمیم قطعی است. { یعنی دادگاه تجدید نظر میتواند قرار تامین را کاهش یا افزایش دهد}

دادگاه تجدید نظر استان نمی‌تواند مجازات تعزیری و اقدامات تامینی و تربیتی مقرر در حکم تجدید نظر خواسته را تشدید کند، مگر در مواردی که مجازات مقرر در حکم نخستین برخلاف جهات قانونی، کمتر از حداقل میزانی باشد که قانون مقرر داشته و این امر مورد تجدید نظر خواهی شاکی یا دادستان قرار گرفته باشد. در این موارد، دادگاه تجدید نظر استان با تصحیح حکم، نسبت به تعیین حداقل مجازاتی که قانون مقرر داشته است اقدام می کند. (ماده ۴۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری)

هرگاه دادگاه تجدیدنظر استان، محکوم علیه را مستحق تخفیف مجازات بداند، ضمن تایید اساس حکم می تواند به نحو مستدل، مجازات او را در حدود قانون تخفیف دهد، هرچند محکوم علیه تقاضای تجدیدنظر نکرده باشد. (ماده ۴۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری)  البته تخفیف در حدود قانون به معنای این است که چنانچه دادگاه بدوی از تمام ظرفیت های تخفیف مجازات بر اساس مواد مربوط به تخفیف مجازات استفاده کرده باشد، دادگاه تجدیدنظر نمی تواند مجددا مجازات مرتکب را تخفیف دهد.

جهات تجدیدنظرخواهی به شرح زیر است:  الف) ادعای عدم اعتبار ادله یا مدارک استنادی دادگاه؛  ب) ادعای مخالف بودن رای با قانون؛ پ) ادعای عدم صلاحیت دادگاه صادر کننده رای یا وجود یکی از جهات رد دادرس؛ ت) ادعای عدم توجه دادگاه به ادله ابرازی؛  چنانچه تجدیدنظرخواهی به استناد یکی از جهات مذکور به عمل آید، در صورت وجود جهت دیگر، به آن هم رسیدگی می شود دادگاه تجدید نظر استان و دیوان عالی کشور فقط نسبت به آنچه مورد تجدید نظر خواهی یا فرجام خواهی واقع و نسبت به آن رأی صادر شده است رسیدگی می کند. (ماده ۴۳۴ قانون آیین دادرسی کیفری)

هر گاه تجدید نظر خواه یا فرجام خواه، مدعی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی دعوای ضرر و زیان ناشی از جرم شود، دادگاه صادرکننده رای نخستین، به این ادعا خارج از نوبت رسیدگی می کند.

*در خصوص اعسار از پرداخت هزینه دارسی رجوع شود به سایت وکیل سرا: قبول یا رد دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی

هر گاه تجدید نظر خواه یا فرجام خواه زندانی باشد، حسب مورد از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر یا فرجام در امری که به موجب آن زندانی است معاف می گردد. (ماده ۴۳۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲)

وکیل کیفری تخصصی و وکیل تجدیدنظر مصطفی محمدی 

وکیل سرا؛

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز