یکی از قرارهای پرکاربردی که دادسراها صادر می کنند قرار منع تعقیب است. این قرار زمانی صادر می شود که:
الف) رفتار ارتکابی جرم نباشد.
ب) ادله کافی برای انتساب جرم به متهم وجود نداشته باشد.
پادکست مشاوره صوتی مصطفی محمدی درباره قرار منع تعقیب موقتا به صورت رایگان اختصاصی برای وب سایت وکیل سرا
در ادامه، برخی مطالب کاربردی را در خصوص قرار منع تعقیب بیان می کنیم:
- قرار منع تعقیب، بعد از صدور توسط بازپرس یا دادیار باید به تأیید دادستان (یا دایره ی اظهار نظر که زیر نظر دادستان عمل می کنند) برسد. در صورت تأیید قرار منع تعقیب، این قرار، از طرف شاکی قابل اعتراض است؛ در صورتی که شاکی ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قرار منع تعقیب، نسبت به آن اعتراض کند، بازپرس یا دادیار پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه کیفری ارسال خواهند کرد. باید دانست که طبق قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ قرار منع تعقیب، هم به شاکی ابلاغ می شود، هم به متهم (در قانون سابق، فقط به شاکی ابلاغ می شد.) همچنین ذکر این مطلب لازم است که اعتراض به قرار منع تعقیب، تشریفات خاصی نداشته، روی برگه آ۴ نوشته و به دفتر بازپرسی یا دادیاری تقدیم می شود و البته هزینه دادرسی هم ندارد.
- اگر دادستان با قرار منع تعقیب صادره توسط بازپرس مخالف باشد، در نتیجه، اختلاف حاصل شده است، لذا جهت رسیدگی به این اختلاف، پرونده به دادگاه صالح ارسال خواهد شد. این دادگاه، بسته به نوع جرم ممکن است دادگاه کیفری دو، دادگاه کیفری یک یا دادگاه انقلاب باشد. باید دانست که اختلاف بین دادیار و دادستان امکان پذیر نیست و دادیار در تمام موارد، از دستور و نظر دادستان تبعیت می کند.
- مطابق ماده ۲۶۴ قانون آیین دادرسی کیفری، قرار منع تعقیب می بایست مستدل (یعنی دارای دلایل توجیه کننده) و مستند(یعنی مستند به مواد قانونی) بوده و حداکثر ظرف پنج روز پس از اعلام کفایت و ختم تحقیقات صادر شود.
- در صورتی که نسبت به قرار منع تعقیب اعتراض شود ، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود؛ اگر دادگاه اعتراض شاکی را بپذیرد و قرار منع تعقیب را نقض کند، در این صورت، قرار جلب به دادرسی صادر خواهد کرد و پرونده را برای اخذ تأمین و اخذ آخرین دفاع از متهم به دادسرا عودت خواهد داد. البته دادگاه کیفری می تواند بدون اینکه قرار منع تعقیب را نقض کند، صرفا تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد؛ در چنین حالتی، دادسرا پس از تکمیل تحقیقات، پرونده را مجددا جهت رسیدگی به اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب نزد دادگاه خواهد فرستاد.
- اگر دادگاه، اعتراض شاکی را نپذیرد، قرار منع تعقیب را تأیید خواهد کرد. این تصمیم دادگاه، قطعی و غیرقابل اعتراض است.
نکته مهم: جرائمی که رسیدگی در خصوص اعتراض به قرار منع تعقیب آن در دادگاه کیفری یک به عمل می آید، مثل قتل عمد، تجاوز به عنف و… (ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری) اگر دادگاه کیفری یک، قرار منع تعقیب دادسرا را تأیید کند، این رأی دادگاه کیفری یک، قابل اعتراض در دیوان عالی کشور می باشد (رجوع شود به رأی وحدت رویه شماره ۷۵۴ مورخ ۲۵/۸/۱۳۹۵ هیئت عمومی دیوان عالی کشور )
- «هرگاه به علت فقدان یا عدم کفایت دلیل، قرار منع تعقیب صادر و در دادسرا قطعی شود، نمی توان بار دیگر، متهم را به همان اتهام تعقیب کرد مگر پس از کشف دلیل جدید…» در این صورت، دادستان باید تعقیب مجدد متهم را تجویز کند. لذا اگر دلیل جدیدی برای شاکی به دست بیاید، می تواند یکبار دیگر از همان متهم شکایت کند و اگر دادستان اجازه دهد، آن شکایت به جریان خواهد افتاد. این مطلب در ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری گفته شده است.
- بعد از صدور قرار منع تعقیب و تأیید آن توسط دادستان، این قرار به شاکی و متهم ابلاغ می شود؛ در ادامه، قرار تأمین و قرار نظارت قضایی لغو می شود و اگر متهم بازداشت باشد، فورا، آزاد خواهد شد.
مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی (عضو کانون وکلای دادگستری مرکز)
سلام
من دو بار درباره یک صلخ نامه قرار منع تعقیب شد و صلح نامه به نفع من تایید شد از سوی مقام قاضی پرونده ولی شاکی هر وقت پیش دادیار میرود برایم وقت رسیدگی مجدد صادر میکند ایا کارش قاونی است من دوسال دویدم و حکم گرفتم چرا باید یبار دیگه با شکایت ساده دادگاه منو ببرن
با سلام .
برای دریافت پاسخ سوال خود به شماره ۰۹۱۲۱۵۸۲۰۹۳ تماس حاصل فرمایید . با تشکر
سلام.وبسایت جالبی دارید.دستتون درد نکنه
وای خیلی خوبه ساییتون