تغییر نام تغییر حالات و روحیات

شما در حال مشاهده مطلب تغییر نام تغییر حالات و روحیات هستید

افرادی هستند که از اسم خودشان راضی نیستند، در عین اینکه با دین و مذهب مشکلی ندارند اما دوست دارند اسم قشنگ تری داشته باشند. اسمی که با آن احساس بهتر و حتا اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند. تغییر نام مذهبی به  معنای مذهب گریزی نمی باشد کما اینکه موارد متعددی که نگارنده به عنوان وکیل در موضوع تغییر نام، وکالت آنها را به عهده داشته چنین بوده است.

بعضی نام ها در طول زمان، شکل آوایی و تبادر معنایی نامطلوبی ایجاد کرده اند. یا بعضی اسم ها به دلیل اینکه در تعداد بسیار زیادی از افراد مورد استفاده قرار گرفته اند شاید آن حس طراوت و نیاز به سرزندگی افراد را ارضا نمی کند. البته بسیارانی هم هستند که هیچ مشکلی با این موضوع نداشته و ندارند.

افرادی هستند که اصطلاحا دو اسمه هستند. اسم شناسنامه ای شان اسمی است که سالیان سال است که مورد استفاده قرار نمی گیرد و در میان خانواده و دوستان و آشنایان، همگی او را با نام دیگری می شناسند. این مسئله ممکن است باعث نوعی دوگانگی در شخص شود تا جایی که حتا قابل تحمل نباشد و در حالت شدیدتر، فرد را دچار ناراحتی های اعصاب و روان کند!

پادکست مشاوره صوتی مصطفی محمدی درباره تغییر نام موقتا به صورت رایگان اختصاصی برای وب سایت وکیل سرا

تغییر نام را از دو طریق می توان اقدام کرد: ۱- ثبت احوال ۲- دادگاه

تغییر نام از طریق ثبت احوال، شامل موارد محدودی است اما تغییر نام از طریق دادگاه، می تواند موارد بیشتری را در بر بگیرد. نگارنده، به عنوان وکیلی که در موضوع تغییر نام، بیشترین پرونده ها را انجام داده، این نوید را می دهد که می توان تغییر نام را در بسیاری موارد با موفقیت و نتیجه مثبت به سرانجام رساند. همچنان که موارد متعددی قریب به یکصد مورد را در دو سال اخیر به انجام رسانده و در صورت لزوم، قابل ارائه و مشاهده در محل دفتر وکالت می باشد.

نحوه اقدام برای تغییر نام از طریق دادگاه

باید با در دست داشتن شناسنامه و کارت ملی، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه شود و دادخواست تغییر نام تنظیم و ثبت گردد. اگر دادخواست توسط وکیل دادگستری تنظیم و ثبت شود، نیازی به حضور متقاضی و اصل شناسنامه و کارت ملی در دفتر خدمات قضایی نخواهد بود؛ ثبت دادخواست، پیگیری پرونده تا مرحله صدور حکم قطعی و اخذ گواهی قطعیت از دادگاه توسط وکیل دادگستری انجام خواهد شد.

وکیل پایه یک دادگستری تغییر نام

مدارک لازم برای تغییر نام

سایر مدارکی که برای این کار لازم است، معمولا، استشهادیه ای است که قبلا باید تنظیم شده و بهتر است توسط دست کم دو نفر امضا شود. در پرونده تغییر اسم، خوانده یا همان طرف دعوا، اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه ی  شخص خواهان است. توضیح اینکه خواهان (متقاضی) تغییر نام می تواند دادخواست خود را در محل اقامت خود، یا شهرستان محل صدور شناسنامه مطرح و ثبت کند. اغلب دادخواست های تغییر نام در محل اقامت خواهان مطرح می شود تا افراد برای حضور یافتن شهود در دادگستری، با زحمت کمتری مواجه گردند.

دانستنی های جلسه رسیدگی دادگاه تغییر اسم

در روز جلسه رسیدگی، خواهان باید شهود خود را حاضر کند. گاهی هم ممکن است جلسه اول، دادگاه شهود را لازم نداند و جلسه دیگری برای استماع شهادت شهود (گواهی گواهان) تعیین کند. در پرونده هایی که از طریق اینجانب به عنوان وکیل پایه یک دادگستری انجام شده، با توجه به شناخت و تجربه موثر در این خصوص، در مواردی، صرف استشهادیه، بدون حضور شهود در دادگاه کفایت کرده است؛ بنابراین، سپردن پرونده به وکیل دادگستری این مزیت را دارد که کار با سهولت و اطمینان بیشتری انجام خواهد شد.

وکیل دادگستری و ثبت احوال

اداره ثبت احوال معمولا از طریق نماینده ثبت احوال، طی لایحه ای مخالفت خود را با تقاضای خواهان ابراز می دارد. حکمی که دادگاه صادر می کند ظرف بیست روز از ابلاغ دادنامه، قابل اعتراض (تجدیدنظرخواهی) است. در صورت تجدیدنظرخواهی، پرونده به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال خواهد شد.

مدت زمان تغییر نام چقدر طول می کشد

دادگاه بدوی معمولا بین یک ماه تا سه ماه و در موارد معدودی، حتا، بیش از سه ماه. در صورت تجدیدنظرخواهی، حدود یک تا دو ماه هم در دادگاه تجدیدنظر طول می کشد؛ و گاهی حتا بیشتر. نهایتا اگر نتیجه مثبت حاصل شود، خواهان با مراجعه به دادگاه بدوی، تقاضای صدور گواهی قطعیت دادنامه را می کند و با دریافت این گواهی، متعاقبا با مراجعه به ثبت احوال، و ارائه مدارک لازم ازقبیل چند قطعه عکس و تهیه فیش واریزی، ظرف مدت کوتاهی حدودا یک الی دو هفته ی کاری، شناسنامه با اسم جدید دریافت خواهد کرد. البته مدت زمان، گاهی کمتر و گاهی بیشتر هم ملاحظه شده است.

تغییر نام مستقیما از طریق ثبت احوال

تغییر نام های ممنوع و همچنین تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب شناسنامه، مستقیما، در صلاحیت هیئت حل اختلاف ثبت احوال بوده ضرورتی به تقدیم دادخواست در دادگاه نیست. با وجود اینکه این مسئله در اواخر سال ۱۳۹۶ در هیات عمومی دیوان عدالت اداری، به نحو شایسته‌ای حل و فصل گردید بدین نحوکه دیوان عدالت اداری، تغییر نام را یک موضوع اداری (و نه قضایی) قلمداد نمود و مسیر را برای مراجعه مستقیم متقاضیان تغییر نام به ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه هموار نمود؛ اما در عمل، آش همان آش است و کاسه همان کاسه! یعنی در اکثر موارد، مردم ناچارند از طریق دادگاه اقدام کنند.

جدیت و مقاومت و اعتراض ادارات ثبت احوال

اما، سازمان ثبت احوال، در عمل، قید و مقرره ای به رأی و مقرره دیوان عدالت اداری اضافه کرد و آن اینکه اسمی که متقاضی می‌خواهد برگزیند می‌بایست فراوانی بیشتری از اسم شناسنامه‌ ای اش داشته باشد (در طی پنج سال اخیر)؛ یعنی مثلا، اگر اسم  شناسنامه ای کسی سکینه باشد می تواند به مریم یا زهرا مستقیما از طریق اداره ثبت احوال اقدام کند. در غیر این صورت، چاره ای جز مراجعه به دادگاه نخواهد داشت. مثلا شخصی که نام او در شناسنامه جواد است، امکان اینکه از طریق اداره ثبت احوال بتواند اسم خود را به آرش یا آرمین تغییر دهد؛ بنابراین، چاره ای جز اقدام از طریق دادگاه حقوقی نخواهد داشت. البته این بدان معنا نیست که حتما و الزاما موفقیت آمیز باشد.

رویه ای که در عمل، درخواست تعداد زیادی از متقاضیان را با مانع جدیدی مواجه و این افراد را ناگزیر از مراجعه به دادگاه و گاهی مراجعه به وکیل دادگستری کرده است. با وجود این، ممکن است رویه فعلی در آینده تغییر کند. با وجود این، به قول قدیمی ها، «کار، نشد نداره»؛ به قول شاعر: «باید که جمله جان شوی تا لایق جانان شوی»

چرایی تغییر نام

کسانی که به هر دلیلی، نام خود را دوست نداشته و از قدیم الایام، در شناسنامه آنها یک اسم بوده و اسمی که خانواده، دوستان و اطرافیان، او را صدا زده اند و وی را به آن اسم می شناخته و می شناسند اسمی دیگر است. برای یک تعداد قابل توجهی از مردم، مخصوصا خانم ها، همین موضوع، یعنی دو اسمه بودن، مسئله ساز گردیده است. اشخاصی هستند که حتا اسم شناسنامه ای خود را شرم آور، مسخره و برهم زننده آرامش خاطر می‌دانند، و خلاصه، خیلی در عذاب و اذیت اند. مخصوصا در میان خانم ها این موارد، در پرونده های وکالتی تغییر نام زیاد دیده می شود.

نتیجه مثبت یا منفی تغییر نام

از آنجایی که موضوع تغییر نام، هنوز جزء موضوعاتی است که تکلیف قطعی آن مشخص نگردیده و کماکان، حول محور سلیقه قضات می چرخد و بعضی از دادگاهها درخواست تغییر نام را نمی پذیرند. همچنین، از آنجایی که برای تغییر نام، بیشتر از یک مرتبه، امکان اقدام قضایی وجود ندارد، چنانچه دعوی متقاضی تغییر اسم، با حکم رد دعوی یا بطلان دعوی مواجه شود، امکان تغییر نام به اسم دلخواه سابق، وجود نخواهد داشت. بنابراین، شاید بهتر باشد متقاضی تغییر نام برای حصول نتیجه بهتر و شاید سریعتر و مطمئن تر، با یک وکیل دادگستری پرکار در حوزه تغییر نام (وکیل ثبت احوال) مشاوره کند و پرونده را به وکیل بسپارد.

وکیل و تجربه در تغییر نام

بعضی از دادگاههای بدوی، دعوی تغییر نام را می پذیرند و قضات شریفی که به واقعیات جامعه بخوبی واقف اند و با استناد به اصاله الاباحه (اصل اباحه) و اینکه ممنوعیتی در خصوص تغییر نام در قوانین جاری کشور وجود ندارد، به متقاضی تغییر نام کمک می کنند تا کارش انجام شود. دادگاه هایی هم هستند که به کل، مخالفت می نمایند و ملاحظه ی روحیات متقاضی را که اکثرا هم خانم ها هستند نمی کنند. شناخت رویه این دادگاه ها، تجربه می خواهد؛ نگارنده تجربه بالایی در این زمینه دارد.

کدام اسمها را می توان تغییر داد

در حال حاضر (سال ۱۳۹۸) پرونده هایی که به هر دلیل، به مرحله تجدیدنظرخواهی می رسد، در تهران، اکثرا به یک شعبه مشخص دادگاه تجدیدنظر ارجاع داده می شود. این شعبه بجز تعدادی از اسامی، در خصوص اسم های دیگر، متقاضی را ناکام می کند. در خصوص اسم های رقیه، معصومه، خدیجه، حمیده، صدیقه، سکینه، کبری، صغری، ربابه، بتول، کلثوم، اکرم، اعظم، اشرف و … دعوی تغییر نام را می پذیرد. اگر دادگاه اول (دادگاه بدوی) نظرش مثبت باشد و تغییر نام را بپذیرد در اینجا، شاید حالت مطلوب برای خواهان تغییر نام یا وکیل وی، آن باشد که اداره ثبت احوال نسبت به حکم صادره از دادگاه اول (دادگاه بدوی) اعتراض (تجدیدنظرخواهی) به عمل نیاورد؛ در این صورت، حکم ظرف بیست روز پس از ابلاغ، قطعیت یافته و خواهان (متقاضی تغییر نام) می تواند به اداره ثبت احوال صادرکننده شناسنامه مراجعه کرده و با تکمیل مدارک مورد نیاز، شناسنامه جدید با نام دلخواه (که حکم دادگاه در آن خصوص صادر شده) دریافت کند.

تغییر نام مذهبی و ائمه معصومین

سوالات زیادی مطرح می گردد مبنی بر اینکه اگر اسم ما از اسمهای ائمه باشد آیا قابل تغییر است؟ اسمهای محمد، علی، فاطمه، حسن، حسین و … چطور؟

جواب: در قوانین ایران، منعی در خصوص تغییر نام ملاحظه نمی شود، و اینکه در خصوص بعضی از اسم ها  سختگیری بیشتری وجود دارد بیشتر ناشی از اعتقادات دینی و مذهبی است و نه قانون. در عمل نیز قضات شریفی که درخواست تغییر نام را می پذیرند و حکم مثبت صادر می کنند، تفاوتی میان این اسم و آن اسم قائل نمی شوند (البته نه اینکه همه یک جور فکر کنند) همچنان که گفته شد، در مرحله تجدیدنظر، در تهران، نمی توان بر تغییر نام های پنج تن، امیدوار بود، مگر اینکه کار به مرحله تجدیدنظر کشیده نشود. فعلا و همچنان (۱۳۹۸) روال و رویه دادگاه تجدیدنظر تهران اینچنین است. اگر ثبت احوال، نسبت به حکم اول اعتراض نکند، کار تغییر نام بسیار راحت تر به سرانجام می رسد.

 وکیل سرا؛

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز