انواع اوقات رسیدگی در دادگاهها

انواع اوقات رسیدگی در دادگاهها

۱- وقت نظارت

وقت نظارت یا احتیاطی در قانون آیین دادرسی مدنی نیامده است اما تعیین آن در محاکم ضرورت پیدا می کند. تعیین وقت نظارت به این جهت است که پرونده از جریان رسیدگی خارج نشود زیرا اگر پرونده بدون دستور تعیین وقت باشد، از دور رسیدگی خارج خواهد شد.این در حالی است که پرونده ای که دارای وقت است در دفتر اوقات ثبت شده و در موعد تعیین شده باید به نظر رئیس شعبه برسد.

وقت احتیاطی در مواردی تعیین می شود که پرونده، در پی اقدامی که مورد دستور قرار گرفته، باید تحت نظر دادگاه قرار گیرد تا دادگاه با توجه به نتیجه ی اقدام مورد دستور و تبعات آن نسبت به پرونده اتخاذ تصمیم کند.

بنابراین، وقت نظارت وقتی است که طرفین در وقت نظارت دعوت نمی شوند و فقط یک تذکر و یادآوری برای رئیس شعبه است تا پرونده را دوباره ملاحظه کند و ببیند که آیا کاری که مد نظرش بوده انجام شده است یا نه؛ اگر نیاز باشد مجددا وقت نظارت تعیین می کند.

۲- وقت رسیدگی

یکم- وقت رسیدگی عادی: همانطور که از اسمش پیداست، طرفین دعوی برای رسیدگی به پرونده دعوت می شوند و لذا هنگامی که قاضی دستور تعیین وقت رسیدگی به دفتر می دهد، دفتر باید طبق اوقات عادی و حفظ نوبت، برای پرونده وقت رسیدگی تعیین کند. (وقتی می گوییم دادگاه وقت رسیدگی تعیین کرده، معمولا، منظور همین وقت رسیدگی عادی است.)

دوم- وقت رسیدگی خارج از نوبت: شامل مواردی است که قاضی مکلف به رسیدگی خارج از نوبت است مثل دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت ملکی. توضیح اینکه طبق ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی این دعاوی خارج از نوبت رسیدگی می شوند (گرچه در عمل، برخی از دادگاهها چندان به این مطلب توجه نمی کنند که این می تواند تخلف محسوب شود.) دعوی مطالبه خسارت ناشی از تصادفات رانندگی، دعوی مطالبه وجه چک (چک برگشتی) نیز مشمول رسیدگی خارج از نوبت هستند. بجز نص صریح قانونی، ممکن است بخشنامه از طرف رئیس قوه قضاییه در خصوص پرونده هایی با موضوعات خاص در یک منطقه خاص، رسیدگی خارج از نوبت را ضروری کند.

سوم- وقت رسیدگی نزدیک: ماده ۱۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی: «هرگاه در وقت تعیین شده دادگاه تشکیل نشود و یا مانعی برای رسیدگی وجود داشته باشد به دستور دادگاه، نزدیکترین وقت رسیدگی ممکن معین خواهد شد.

تبصره- در مواردی که عدم تشکیل دادگاه منتسب به طرفین نباشد، وقت رسیدگی حداکثر ظرف مدت دو ماه خواهد بود.»

۳- وقت فوق العاده: وقتی است که از قبل در دفتر نوشته نمی شود؛ ممکن است اتفاقی رخ دهد که لازم باشد قاضی پرونده را ببیند و تصمیمی نسبت به آن اتخاذ کند. مثلا پرونده ای از اجرای احکام به دلیل ابهام داشتن، به نظر قاضی برسد و لازم باشد قاضی آن را ملاحظه و رفع ابهام کند.

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی- پرونده های ملک و املاک، قراردادها، امور شرکتها، مطالبات مالی- عضو کانون وکلای دادگستری مرکز- مدیر وکیل سرا و موسسه حقوقی فریاد دادپویان