انتخاب مدیر عامل در شرکتهای سهامی-بخش دوم

انتخاب مدیر عامل در شرکتهای سهامی-بخش دوم

در مجامعی که سهامداران احتمال جمع دو سمت ( یعنی رئیس هیئت مدیره و مدیر­عامل ) را در یک نفر می دهند، می­توانند در زمان انتخاب اعضای هیئت مدیره، امکان جمع سمت ­های رئیس هیئت مدیره و مدبر­عامل در یک نفر را به صورت مجوزی کلی تصویب کنند تا در زمان ثبت صورتجلسۀ هیئت مدیره در ادارۀ ثبت شرکتها با ایراد و مانعی روبرو نشوند. جمع سمت نائب رئیس هیئت مدیره و مدیر­عامل در یک نفر امکان پذیر است و نیازی به اخذ مصوبۀ مجدد ندارد.

باید گفت مدیر­عامل شرکت چه از بین اعضای هیئت مدیره و یا خارج از آن و چه دارای اختیارات تام یا فاقد اختیار باشد، از نظر مقررات قانون کار، کارفرما تلقی شده و نمی تواند از مزایای مندرج در قانون کار از جمله مراجعه به مراجع حل اختلاف ادارات کار و مطالبۀ پاداش و سنوات و غیره بهره مند شود. چنانچه ادعایی از حیث حقوق و مزایا و پاداش و سنوات داشته باشد باید به دادگاه عمومی مراجعه کند و اگر در قرارداد یا مصوبات ارکان شرکت در خصوص حقوق و مزایا و مرخصی و سنوات وی ضوابطی تعیین شده، در محدودۀ همان ضوابط طرح دعوا کند. در غیر اینصورت، به هر حال چون عمل انسان محترم و مأجور است می­تواند اجرت المثل خدمات خود را در شرکت از طریق جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری مطالبه کند.

ممنوعیت ­های مندرج در مادل ۱۱۱ “لایحه” شمل مدیران عامل شرکتها نیز می­شود و قاعدتا مادۀ ۱۲۶ “لایحه” در شأن مدیران عامل خارج از اعضای هیئت مدیره وضع شده است زیرا در صورتی که مدیر­عامل عضو هیئت مدیره باشد باید قبلا از فیلتر مادۀ ۱۱۱ “لایحه” گذشته باشد.

در شرکتهای سهامی، یک نفر نمی تواند مدیر­عامل بیش از یک شرکت باشد زیرا اصل بر این است که مدیر­عامل به طور موظف در تمام ساعات اداری در شرکت حضور دارد و نمایندۀ شرکت است. البته با توجه به عدم امکان کنترل چنین امری، و اینکه در قانون هیچ گونه ضمانت اجرایی برای این مطلب در نظر گرفته نشده باید گفت صرفا هر ذی­نفع می تواند به دادگاه مراجعه و حکم عزل او را درخواست کند که در این صورت نیز کلیۀ تصمیمات و اقدامات وی تا زمان ابلاغ عزل وی در مقابل سهامداران و اشخاص ثالث معتبر است و مسئولیت­های مدیر­عامل شامل حال وی خواهد بود.

از آنجایی که هیچ شرکتی نباید بدون مدیر عامل باشد و چون سمت “سرپرست موقت” نیز در قانون تجارت تعریف نشده و جایگاهی ندارد، نمی توان تکالیف و مسئولیت­های چنین فردی را با قانون منطبق کرد. بنابراین، در زمان اعلام فوت، عزل یا استعفای مدیر­عامل به ادارۀ ثبت شرکتها الزاما باید مدیر­عامل بعدی معرفی تا همزمان برای اطلاع عموم ثبت و آگهی شود.در رویۀ ادارۀ ثبت شرکتها نیز صورتجلسۀ استعفای مدیر­عامل بدون تعیین جانشین وی قابلیت ثبت ندارد.

برگرفته از کتاب شرکتهای سهامی عام و خاص؛ چالش ها و پیچیدگی­ها “صدیقه نعیمیان”