هتک حیثیت و نشر اکاذیب در قانون جرایم رایانه ای

یکی دیگر از مصادیق جرایم رایانه ای، هتک حیثیت و نشر اکاذیب است که در سه ماده بیان شده است (مادۀ ۱۷ الی ۱۹ قانون جرایم رایانه ای، یا همان مواد ۷۴۴ الی ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی – تعزیرات-) با توجه به روشن و مشخص بودن منظور این ۳ ماده، و پرهیز از زیاده گویی، توضیح بسیار مختصری در ذیل هر ماده بیان می شود.
ماده ۷۴۴ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات): «هر کس به وسیلۀ سیستم های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره: چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.»
توضیح وکیل دادگستری: شرط تحقق این جرم، آن است که عرفا موجب هتک حیثیت شخص شده باشد و تشخیص این امر بر عهدۀ قاضی است.
ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): «هر کس به وسیلۀ سیستم های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
توضیح وکیل دادگستری: جرایم دیگری شبیه جرایم مذکور در مادۀ فوق، در قانون نحوۀ مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۶/۱۰/۱۳۸۶ آمده است: از قبیل تهدید به افشا و انتشار آثار مبتذل و مستهجن تهیه شده از دیگری برای عمل زنا یا رابطۀ جنسی یا اخاذی یا جلوگیری از احقاق حق یا هر منظور نامشروع دیگر. لذا باید دانست که اگر کسی شما را تهدید به انتشار موارد مذکور کند نیز مرتکب جرم شده و در صورت شکایت شاکی قابل تعقیب و مجازات خواهد بود.
ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیلۀ سیستم رایانه یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقام های رسمی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعادۀ حیثیت، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
توضیح وکیل دادگستری: در مادۀ ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، شبیه همین مادۀ ۷۴۶ به صورت سنتی، پیش بینی شده است با این تفاوت که در مادۀ ۶۹۸ مجازات خفیف تری (حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه) در نظر گرفته شده و قابل گذشت است بر خلاف این ماده که از جرایم غیر قابل گذشت است.
مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری، مشاور حقوقی و عضو کانون وکلای دادگستری مرکز