محل سکونت زوجین و ترک منزل از سوی زوجه

محل سکونت زوجین و ترک منزل از سوی زوجه

ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی: «زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعییین منزل به زن داده شده باشد.»

نکته۱: منزلی که شوهر تعیین می کند می بایست مستقل بوده، به لحاظ عرفی قابل سکونت باشد و در شأن زوجه باشد. شوهر حق ندارد زن را ملزم به سکونت در یک منزل با خویشاوندان خود کند. همچنین شوهر نمی تواند همسرش را مجبور به سکونت در منزل پدری به همراه مادر بیمار خود کند حتی اگر مادر نیاز به مراقبت داشته باشد.

نکته۲: زوجین می توانند برخلاف این ماده توافق کنند. لذا اگر زن و شوهر، در هنگام عقد، شرط حق تعیین محل سکونت را در عقدنامه قید کنند، حق تعیین محل زندگی با زوجه خواهد بود و این حق با یک بار استفاده زوجه، از بین نمی رود و همچنان قابلیت اعمال دارد.

ماده۱۱۱۵: «اگر بودن زن با شوهر در یک منزل، متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می تواند مسکن علی حده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.»

نکته۱: شعبه ششم دیوان عالی کشور در رأی مورخ ۲/۲/۱۳۲۳ چنین آورده است: «در صورت وجود عذر موجه، زن برای ترک خانه شوهر، نیازی ندارد تا منتظر حکم دادگاه گردد چرا که ممکن است سکونت موجب ورود زیان به وی گردد.» با وجود این، ممکن است شوهر دادخواست تمکین مطرح کند و زن نتواند عذر موجه را ثابت کند. در این صورت، محکومیت زوجه در الزام به تمکین، دور از ذهن نخواهد بود.

نکته۲: حق سکونت جداگانه مذکور در دو ماده فوق، صرفا، اختصاص به زن ندارد و شوهر نیز در صورت وجود شرایط مقرر قانونی، می تواند چنین کند.

مصطفی محمدی: وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی- امور خانواده، مهریه، طلاق، قراردادها (عضو کانون وکلای دادگستری مرکز، مدیر وکیل سرا و مؤسسه حقوقی فریاد دادپویان)