جلب سیار

در صورتی که متهم غایب باشد، به دو صورت جلب او ممکن است. یک صورت آن است که برگ جلب در اختیار ضابطین قرار گیرد تا به محض رویت متهم، نامبرده را دستگیر و اعزام نمایند. صورت دیگر، قرار دادن برگ جلب در اختیار شاکی پرونده است تا با معرفی او، متهم توسط ضابطین دستگیر و اعزام گردد. شایان ذکر است در تمام موارد جلب، جلب متهم باید در روز به عمل آید، مگر اینکه قاضی جلب را در شب مقرر کند. در مواردی که جلب سیار صادر می شود، برگ جلب مذکور تنها برای محدودۀ معینی، یعنی محدودۀ حوزۀ قضایی دادسرای صادر کنندۀ جلب معتبر است و مأمورین انتظامی در خارج از این حوزه اجازۀ دستگیری متهم را نخواهند داشت زیرا نیروی انتظامی هر حوزۀ قضایی موظف به تبعیت از دستورات قاضی آن حوزه است و در مورد دستورات قضایی صادره از قضات خارج از حوزۀ خود تکلیفی به تبعیت ندارد. بنابراین، در اینگونه موارد باید از نیابت قضایی استفاده شود. در مواردی که دستور جلب متهم صادر می­شود لازم است در دستور قید گردد که جلب در روز به عمل آید. البته اگر در دستور نیز قید نشود که جلب در روز به عمل آید اصل بر آن است که این اقدام نباید در شب صورت گیرد.

به دلالت مادۀ ۱۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری جلب متهم باید در روز به عمل آید، مگر اینکه جلب متهم فوریت داشته باشد. به عنوان مثال چنانچه بیم فرار متهم، یا جرم از جرائم مهم و یا ضرورت دیگری وجود داشته باشد، در این موارد می­توان دستور جلب شبانۀ متهم را صادر کرد.

جلب شبانه

در تبصرۀ مادۀ ۱۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری، روز از طلوع آفتاب تا غروب آن دانسته شده است. بنابراین نتیجه گرفته می­شود که روز از طلوع آفتاب تا غروب و شب از غروب خورشید تا طلوع آفتاب است. جلب متهم در موارد ضرورت در شب به عمل می­آید. منظور از فوری، ظاهرا، فوریت دستگیری است نه اعتبار نوع جرم. البته بعید نیست بتوان فوریت یا عدم فوریت دستگیری را بر اساس اهمیت جرم یا عدم امکان دسترسی به متم در روز به عمل آورد. اگرچه مأمورین گزارش نمایند جلب متهم در روز مقدور نیست و متهم قبل از طلوع آفتاب از منزل خارج و بعد از غروب مراجعت می­کند چاره­ای جز صدور دستور جلب متهم در شب نخواهد بود. صدور دستور جلب چه اجرای آن در روز مقرر شده باشد چه در شب، مجوز ورود به منزل متهم نیست.

شایان ذکر است به موجب ادۀ ۱۸۳ آئین دادرسی کیفری، ضرورت، یکی از جهات جلب متهم در شب است و اهمیت جرم، وضعیت متهم، کیفیت ارتکاب جرم و احتمال فرار متهم از جمله مواردی است که می­تواند توجیه کنندۀ جلب متهم در شب باشد. تشخیص این موارد با دادیار و بازپرس است.

برگرفته از کتاب آیین رسیدگی در دادسرا “علی مهاجری”

توسط وکیل پایه یک دادگستری: مصطفی محمدی

منبع وکیل سرا www.vakilsara.ir کپی بدون ذکر منبع غیرقانونی بوده و پیگرد قانونی دارد .