دسته بندی کیفری

اعاده دادرسی در پرونده های کیفری

سایت وکیل

اعاده دادرسی در پرونده های کیفری با اعاده دادرسی در پرونده های حقوقی قدری متفاوت است. بعد از قطعی شدن حکم صادره در پرونده ی کیفری، تنها راه اعتراضی که می تواند برای محکومٌ علیه نجات بخش باشد درخواست اعاده دادرسی است. البته اعاده دادرسی همچون تجدیدنظرخواهی نیست که امید به نقض حکم نسبتا بالا باشد؛ درخواست اعاده دادرسی، نیاز به دلایل خاص و مشخصی دارد و معمولا به سختی پذیرفته می شود. مرجع تقدیم درخواست اعاده دادرسی در پرونده های کیفری، دیوان عالی کشور است. دیوان عالی کشور در تهران، ساختمان معروف به ساختمان کاخ دادگستری (در خیابان خیام شمالی، روبروی خیابان بهشت) مستقر است.

ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری: «درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاهها اعم از آنکه حکم مذکور به اجرا گذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته می شود:

الف – کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد.

ب- چند نفر به اتهام جرم ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد.

پ- شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضایی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان محرز گردد.

ت- در مورد شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود.

ث- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است.

مطلب پیشنهادی به شما

تقدیم دادخواست ضرر و زیان به دادسرا

ج- پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بی گناهی محکومٌ علیه یا عدم تقصیر وی باشد.

چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد.»

چند نکته کاربردی در خصوص اعاده دادرسی کیفری:

اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از آراء است. بعد از ثبت درخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور، پرونده به یکی از شعب دیوان ارجاع می شود. در صورتی که درخواست اعاده دادرسی توسط شعبه دیوان عالی کشور پذیرفته شود، پرونده را برای رسیدگی (اعاده دادرسی) به دادگاه هم عرض دادگاهی که حکم قطعی را صادر کرده می فرستند. اگر پرونده قبلا مورد رسیدگی تجدیدنظر قرار گرفته باشد، دادگاه هم عرض، یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر خواهد بود (غیر از شعبه ای که قبلا رسیدگی کرده.)
اعاده دادرسی فقط در مورد احکام محکومیت است. بنابراین، اگر برای متهمی حکم برائت صادر و قطعی شود، شاکی نمی تواند درخواست اعاده دادرسی دهد. به طور کلی، شاکی حق درخواست اعاده دادرسی ندارد.
در خصوص بند (ث) باید جعلی بودن اسناد یا خلاف واقع بودن شهادت شهود به موجب رأی دادگاه صالح، قبل از درخواست اعاده دادرسی، ثابت شده باشد، یعنی حکم صادر و قطعی شده باشد، لذا تشخیص موارد مذکور به عهده دیوان عالی کشور نیست.
رعایت نکردن ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی در خصوص تعدد جرم در حکم صادره، می تواند مشمول بند (چ) ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری باشد و از موجبات و جهات اعاده دادرسی قرار گیرد.
برای ثبت درخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور، دادنامه بدوی و دادنامه تجدیدنظر به انضمام کپی و اصل کارت ملی جهت رؤیت و احراز هویت لازم است. بدیهی است مدارک مثبته نیز باید ضمیمه گردد. در صورتی که درخواست اعاده دادرسی توسط وکیل دادگستری تقدیم شود، وکالتنامه ی وکیل که اختیار اعاده دادرسی در ستون اختیارات وکیل در آن قید شده باشد لازم است.
دادستان کل کشور و دادستان مجری حکم نیز جزو اشخاصی هستند که حق اعاده دادرسی دارند (ماه ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری)
قرار رد اعاده دادرسی، غیرقابل اعتراض بوده و قطعی است، هرچند مجددا می تواند از طریق رییس قوه قضاییه، نسبت به همین پرونده، اعاده دادرسی صورت گیرد (ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری)
برای در خواست اعاده دادرسی، مهلتی ذکر نشده است (برخلاف واخواهی و تجدیدنظرخواهی که مهلت آن بیست روز از ابلاغ است.)